Chính ủy Hoàng Thế Thiện cũng là một nhà quân sự

27/03/2015 , Kháng chiến chống Mỹ (Nam tiến lần thứ hai)

Thiếu tướng Hoàng Đan – nguyên Phó Tư lệnh Quân đoàn 2
Tháng 1 năm 1969, Đại tá Hoàng Thế Thiện từ Mặt trận Tây Nguyên về Sư đoàn 304 làm Chính ủy, tôi là Sư trưởng. Tuy thời gian công tác của Anh ở Sư đoàn 304 chỉ một năm nhưng Anh đã để lại trong lòng cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn sự khâm phục và lòng yêu mến sâu sắc.

 

Thiếu tướng Hoàng Đan phát biểu tại Lễ tưởng niệm Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện, Viện Bảo tàng Cách mạng Việt Nam (Hà Nội – ngày 05-09-2003).

Anh em cán bộ, chiến sĩ Sư đoàn trước hết là quý mến Anh. Đối với cán bộ trong Sư đoàn, Anh là bậc đàn anh cả về tuổi tác và quá trình tham gia cách mạng. Nhưng Anh quan hệ với anh em trên tinh thần bình đẳng, tôn trọng, gần gũi anh em như những người cùng trang lứa. Ngoài giờ làm việc, Anh cũng vui đùa với cán bộ trong cơ quan Sư đoàn như những người đồng tuổi, đồng cấp. Có lần, Trung tá Sư phó Duy Sơn nói với Anh Thiện: “Sau khởi nghĩa tháng 8 năm 1945 ở Thái Nguyên, anh là Chủ nhiệm Tỉnh bộ Việt Minh, tôi là Bí thư Thanh niên xã. Chỉ biết tên anh nhưng chưa có dịp cùng ngồi nói chuyện với anh. Nay tôi được ngồi nói chuyện và còn vui đùa với anh, không phân biệt tuổi tác, cấp bậc, làm cho tôi có cảm tưởng anh là một người bạn thân thiết lâu năm”.
Khi xuống các trung đoàn, tiểu đoàn, đại đội, Anh cũng nói chuyện thân mật, tâm tình với cán bộ, chiến sĩ trên tinh thần những người cùng nhau chiến đấu vì sự nghiệp chung, không làm cho anh em ngại Anh là người có cấp bậc và tuổi tác cao mà e dè, không dám bộc lộ những suy nghĩ, tâm tư của mình.
Anh em cán bộ trong Sư đoàn còn yêu mến Anh do Anh đối xử với anh em trên tinh thần yêu thương, hiểu rõ hoàn cảnh từng người, hết lòng giúp đỡ anh em tiến bộ. Qua mấy trận đánh đạt kết quả hạn chế, Anh thường có thái độ khách quan, không đổ hết trách nhiệm cho cấp dưới, cho người chỉ huy trận đánh. Anh thường phân tích trận đánh kết quả hạn chế là do cả hai nguyên nhân chủ quan và khách quan. Thời kỳ Anh ở Sư đoàn, Sư đoàn thường trực tiếp đánh quân Mỹ. Chúng có không quân mạnh, không dễ tiêu diệt gọn để bắt sống chúng làm tù binh, thu vũ khí. Về nguyên nhân chủ quan, Anh cho rằng mỗi trận đánh ít kết quả là có trách nhiệm của người chỉ huy trận đánh nhưng đồng thời cũng có trách nhiệm của Bộ Chỉ huy Sư đoàn.
Một điểm nữa mà cán bộ trong Sư đoàn đặc biệt yêu mến Anh là đối với những đồng chí có khuyết điểm này khác, Anh luôn chân thành khuyên bảo với tinh thần của một người anh nói với người em, mong cho đồng chí mình tiếp thu được những ý kiến chân tình để sửa chữa. Trong một năm ở Sư đoàn, Anh chưa chủ trương thi hành kỷ luật một cán bộ nào.

 

 

Một buổi họp của Bộ Tư lệnh Sư đoàn 304 trong kháng chiến chống Mỹ (Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện là người trong ảnh có dấu hình ngôi sao đỏ. Ngồi bên trái là Thiếu tướng Hoàng Đan).

Anh em cán bộ trong Sư đoàn không chỉ yêu mến Anh mà còn kính trọng Anh ở trình độ cao, không chỉ ở công tác đảng, công tác chính trị mà còn cả về nghệ thuật quân sự, về kinh nghiệm chiến đấu. Mỗi khi chuẩn bị một đợt hoạt động hoặc một trận đánh, Anh thường trực tiếp thảo luận từ đầu với cơ quan tham mưu, với cán bộ trung đoàn. Anh thường lắng nghe ý kiến của họ để sau đó góp những ý kiến để giải quyết các khó khăn, các mâu thuẫn mà họ còn chưa có cách giải quyết. Với kinh nghiệm chiến đấu phong phú, các ý kiến của Anh thường được các cán bộ quân sự trong Sư đoàn tôn trọng.
Tuy là Chính ủy nhưng Anh có trình độ cao về nghệ thuật quân sự, về cách đánh của nhiều hình thức tác chiến khác nhau. Vì vậy, Anh không chỉ làm đảm nhiệm công tác đảng, công tác chính trị mà Anh còn thực sự là một cán bộ chỉ huy quân sự, đi sâu vào tác chiến. Anh đã cùng với Bộ Chỉ huy Sư đoàn bàn bạc để đề ra quyết tâm và kế hoạch tác chiến cụ thể.
Sau lúc ta giải phóng quận lỵ Hướng Hóa (Khe Sanh) năm 1968, sang năm 1969 địch thường xuyên tiến hành nhiều cuộc hành quân quy mô tiểu đoàn, trung đoàn để ngăn chặn ta chi viện vào miền Nam theo đường mòn Hồ Chí Minh và đẩy ta ra xa khu vực phòng thủ của chúng. Trong hành quân ban đêm chúng thường xuyên di chuyển. Chúng tôi đã vồ hụt chúng một số lần. Anh đã góp ý kiến cách nắm địch ban đêm để biết sự di chuyển của chúng và biết chỗ chúng dừng lại chính thức ở đâu. Đó là cách bố trí trinh sát trên cả bốn hướng, mỗi hướng đều có phương tiện thông tin. Khi địch di chuyển về hướng bất kỳ nào, tổ trinh sát hướng đấy sẽ thông báo cho các tổ khác để bám sát chúng cho đến lúc chúng dừng lại. Nhờ cách nắm địch phù hợp như trên, Trung đoàn 24 đã đánh đúng một tiểu đoàn bộ binh cơ giới của địch ở Cao điểm 420, diệt nhiều tên cùng với một số xe tăng và xe bọc thép vào đêm rạng sáng ngày 6 tháng 6 năm 1969.
Anh còn góp ý kiến về cách đánh phục kích quân cơ giới của địch hành quân không theo đường cái. Đó là cách triển khai đội hình theo hình tam giác, địch đụng vào cánh nào thì cánh đó đánh chính diện, hai cánh khác khép lại đánh vào cạnh sườn và sau lưng địch. Nhờ cách phục kích như trên, Sư đoàn đã đánh một số trận quân địch đương cơ động.
Điều làm gương cho chúng tôi và cán bộ quân sự nói chung là địch tìm mọi cách chống lại ta thì Anh luôn tìm mọi cách để đánh thắng địch. Đây là một điểm rất đặc biệt ở Anh Thiện, một Chính ủy mà cũng là một nhà quân sự. Địch có cách này thì ta có cách khác hay hơn nó để đánh thắng nó. Đây là điều rất cần thiết trong chiến tranh.
Về công tác đảng, công tác chính trị, ngoài việc quán xuyến một cách toàn diện, Anh đặc biệt chú trọng bồi dưỡng cán bộ, đánh giá mặt mạnh, yếu của từng cán bộ để sắp xếp đúng vị trí từng người vào công việc phù hợp nhất. Nhờ đó, cán bộ trong Sư đoàn luôn hoàn thành tốt nhiệm vụ được giao, phát triển nhanh.
Rất tiếc Anh Hoàng Thế Thiện ở Sư đoàn không lâu, nhiều dự định để xây dựng Sư đoàn thành một sư đoàn thiện chiến Anh chưa thực hiện được. Ngày Anh chuyển sang đơn vị khác công tác, cán bộ và chiến sĩ Sư đoàn chúng tôi tiễn đưa Anh biết bao lưu luyến.
Anh Hoàng Thế Thiện đã xa anh em, đi vào cõi vĩnh hằng. Tôi viết lại những kỷ niệm về Anh, thay cho một nén tâm hương kính viếng hương hồn Anh. Chúc Anh yên giấc nghìn thu!
Hôm nay, nhân ngày tưởng niệm Anh, chúng ta tự hào về một cán bộ của Quân đội vừa có tài vừa có đức.
Nội dung bài phát biểu của Thiếu tướng Hoàng Đan trong Lễ tưởng niệm Thiếu tướng Hoàng Thế Thiện tổ chức tại Viện Bảo tàng Cách mạng Việt Nam (Hà Nội) ngày 5 tháng 9 năm 2003.